 |
Stanje u Republici Srpskoj |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Virusni hepatitis – bolesti poznate kao hepatitis A, B, C, D i E – pogađa stotine miliona ljudi širom svijeta, uzrokujući akutne i hronične bolesti jetre i uzrokuje smrt zbog ciroze ili raka jetre. Hepatitis A se širi bliskim kontaktom sa zaraženom osobom, rjeđe putem zaražene hrane i vode, a može i seksualnim kontaktom. Najčešće obolevaju deca školskog i predškolskog uzrasta. Ostavlja doživotni imunitet. U prevenciji ovog oboljenja najveći značaj ima održavanje higijene i obezbeđivanje higijenski ispravne vode za piće. Zarazna žutica A je prethodnih nekoliko godina imala trend opadanja u RS, u 2012. brojevi obolelih bio je 28, u 2013. prijavljeno 16, a 2014. godine prijavljeno je 17 obolelih. U 2015. postoji trend smanjenja oboljevanja od hepatitisa A, prijavljeno je ukupno 7 oboljelih, 2016. samo 2 prijavljena slučaja. U 2017. 6 prijava, u 2018. jedan, 2019. i 2020. po jedan. U 2021. i 2022. nijedan slučaj, 2023. jedan slučaj.
Hepatitis B virus je veoma kontaminiran, čak 50-100 puta je infektivniji od HIV-a. Može se prenijeti sa majke na dijete tokom porođaja, nezaštićenim seksualnim odnosom, direktnim kontaktima sa krvlju, ako se dijeli igla, brijač, pribor za nokte ili četkica za zube. Značajne mjere prevencije predstavljaju kontrola trudnica u posljednjem tromesečju trudnoće na prisustvo HBV-a, sistematska vakcinacija djece, zdravstvenih radnika i drugih osoba koji su posebno izloženi riziku (korisnici droge, štićenici specijalnih ustanova, osobe na hemodijalizi, seksualni partneri osoba sa hepatitisom B).
Najveći broj pacijenata sa hroničnim Hepatitisom B u Republici Srpskoj liječi se analozima nukleozida/nukleotida: Lamivudin, Entekavir, Tenofovir. Veliki broj naših pacijenata se već lečio Lamivudin tabletama, te je za većinu najbolja opcija posljednja generacija iz ove grupe lijekova Tenofovir.
Hepatitis C – U 2012. godini u RS registrovana je bolest kod 49 osoba, u 2013. kod 37 osoba, a 2014. registrovano je 47 bolesnika sa hroničnim hepatitisom C (HHC). U 2015. registrovano je 27 pacijenata sa HHC. Tokom 2016. prijavljena su 44 novotkrivena slučaja. U 2017. 28 pacijenata, u 2018. 22 prijavljena novootkrivena, 2019. prijavljeno 49, 2020. 10 pacijenata, a u 2021. samo 7 pacijenata, 2022. prijavljena 25 pacijenta, 2023. prijavljeno 21 slučaj, a u prvih pet meseci ove godine 9 novootkrivenih.
U prevenciji ovog oboljenja od posebnog značaja je prepoznavanje sopstvenog rizika od hepatitisa C, kao i prevencija ove infekcije među korisnicima droga, njihovim uvođenjem u programe lečenja zavisnosti, odnosno obezbeđivanje sterilnih špriceva i igala.
U Republici Srpskoj liječenje hroničnog hepatitisa C dvojnom antivirusnom terapijom (Pegilirani Interferon alfa 2a/2b uz Ribavirin) prošlo je oko 370 pacijenata. Dvojnom terapijom moguće je izlečenje HHC u oko 50-60% za genotip 1 i 4, i oko 80% pacijenata inficiranih genotipom 2 i 3. Nova Evropska smernica i preporuke za liječenje HCV donijele su značajne promjene u liječenju i otvorile vrata novim uspješnijim terapijama kojima se po prvi put mogućnost izlječenja od ovog opasnog virusa povećava i do 100%. Novi lijekovi skraćuju vreme liječenja na 8-12 nedelja i postižu trajan virusološki odgovor u 97-100% bolesnika čime predstavljaju pravu revoluciju u liječenju HCV-a. U Republici Srpskoj za liječenje hroničnog hepatitisa C koristimo direktno djelujuće antivirusne lijekove pan-genotipske generacije, prema posljednjim smernicama EASL/AASLD.
Od oktobra 2015. do sada je liječeno više od 200 pacijenata, koji su izlječeni, svi su postigli uspješan virusološki odgovor.
Koinfekcija:
Poseban problem su koinfekcije ovim virusima kod kojih je češća ciroza jetre i hepatocelularni karcinom, uz kompleksniji terapeutski pristup. Procjenjuje se da u svijetu 12 miliona ljudi ima koinfekciju sa HIV/HCV. Koinfekciju HIV/HBV imalo je oko 4 miliona, HBV/HCV oko milion bolesnika, a HIV/HCV/HBV oko pola miliona bolesnika.
Virusni nespecifični hepatitis – Oko 10-20% akutnih i hroničnih hepatitisa, te čak 25-45% fulminantnih oblika akutnog hepatitisa, koji imaju karakteristike virusnog hepatitisa, ne mogu se povezati s poznatim hepatotropnim virusima.
U RS u 2012. evidentiran je 31 slučaj, u 2013. 37 slučajeva, 2014. prijavljeno 39 slučajeva non A-non E hepatitisa, a 2015. prijavljena 22 oboljela, 2016. 22 prijave, a do juna 2017. prijavljena 38, a 2018. bilo je 22 prijavljena bolesnika.
Početkom 2022., 21 zemlja prijavila je 473 slučaja akutnog hepatitisa nepoznate etiologije: najviše Italija (35), Nizozemska (15), Ujedinjeno Kraljevstvo (268). Tokom pandemije Covid-19 liječenje oboljelih od HHB i HHC se nesmetano odvijalo. Posljednji unos: 30.07.2024 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|
|
